به گزارش خبرگزاری حوزه، مراسم رونمایی و تبیین ترجمه کتاب الکافی، ۲۸ آذرماه با حضور رئیس دانشگاه قرآن و حدیث، رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث و رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث و جمعی از محققان مؤسسه دارالحدیث در قم برگزار شد.
در ابتدای این مراسم، میزگرد تبیین ترجمه الکافی با سخنرانی حجج اسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی خمینی رئیس دانشگاه قرآن و حدیث، سید محمد کاظم طباطبایی رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث و محمد مرادی پژوهشگر حدیث و استاد دانشگاه قرآن و حدیث برگزار شد.
حدود ۶ هزار و ۱۰۰روایت غیرفقهی در کافی داریم
حجت‌الاسلام والمسلمین مسعودی رئیس دانشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه برخی افراد گفتند که کافی نیازمند ترجمه نبود، زیرا مخاطب بسیاری از احادیث کافی، فقها و متخصصان هستند و آنان بهتر از بقیه معنای آن را می‌دانند، گفت: این در حالی است که بیش از ۴ جلد کافی فقهی نیست ضمن اینکه روضه کافی هم اصلا فقهی نیست. حدود ۶ هزار و ۱۰۰روایت غیرفقهی در کافی داریم که نزدیک به حدود ۴۰ درصد کل روایات این کتاب شریف است، بنابراین کافی اساساً صددرصد فقهی نیست.
رئیس دانشگاه قرآن و حدیث ادامه داد: الان تصور این است که هر کسی بخواهد فقاهت کند باید رجال را از اول تا انتها خودش تحقیق کند ولی وقتی عالمی چون آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی چنین کاری را با دقت انجام داده‌اند چرا دوباره ما این کار را انجام دهیم. ما باید یافته‌های خود را عمومی‌سازی کنیم که البته در دانشگاه قرـن و حدیث توانسته‌ایم رشته ترجمه متون دینی را با این هدف تاسیس کنیم. کار گروهی در پژوهش می‌تواند به عمومی‌سازی در آموزش تبدیل شود و ماندگاری این آموزه‌ها را هم بیشتر می‌کند.
گرایش به شیعه در دنیا زیاد شده است
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد کاظم طباطبایی رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث با طرح این پرسش که آیا جمع‌آوری روایات و عرضه آن به مخاطبان عمومی کار درستی است یا خیر؟ گفت: استدلال مخالفان این است که همانطور که فقیه در نهایت، فتوا را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد نه روایات فقهی را، حدیث هم ابتدا باید توسط متخصصان بازبینی و کارهای علمی روی آن انجام شود سپس فراورده آن در اختیار مخاطب قرار بگیرد.
وی افزود: روایات کافی هم برای مخاطبان فرهیخته نوشته شده است، لذا این پرسش مطرح بود که آیا درست است این روایات به خصوص روایات فقهی که فقیه باید آن را بررسی کند در اختیار مخاطب عام باشد. جریانی با ترجمه روایات در دارالحدیث مخالفت داشت که ما چند بار با آنان صحبت کردیم و دلایل آنان را شنیدیم.
استاد حوزه افزود: به عنوان مدافع ترجمه روایات و عرضه آن به مخاطب عام، این کار را شایسته می‌دانستیم. حتی وقتی کتب را برای مراجع معظم می‌بریم و به ایشان می‌گوییم ما هم دو زبانه داریم و هم به عربی، ترجیح می‌دهند از کتاب دو زبانه هم استفاده کنند.
رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث با بیان اینکه ما در برابر مخالفان ترجمه کتب حدیثی این پرسش را مطرح می‌کنیم که پیامبر(ص) و ائمه(ع) در برابر درخواست‌های مردم و سؤالات آنان چه برخوردی داشتند؟، افزود: یعنی آیا مردم مطالب معصوم(ع) را نمی فهمیدند یا برای این کار واسطه بین آنان و مردم لازم بود؟ یا اینکه آیا مردم قرآن را نمی فهمیدند و اگر این طور است قرآن چگونه برای مخاطبان نازل شده است.
وی اظهار کرد: بعد از انقلاب گرایش به شیعه در دنیا زیاد شده است و یکی از دلایل آن هم این است که معارف شیعه ترجمه و در دسترس عموم قرار گرفته است، بنابراین باید آیات و روایات به مخاطب القاء شود و به زبان مادری علاقه‌مندان به تمامی زبان‌ها برای آنان ترجمه شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین طباطبایی تصریح کرد: درصددیم ترجمه آثار دارالحدیث را توسط هوش مصنوعی به ویژند تبدیل کنیم.
لزوم ترجمه کتاب کافی
در ادامه محمد مرادی استاد دانشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه کافی از کتب ویژه شیعه و مرام‌نامه است، گفت: تشیع در کلام و فقه عمدتا از کافی متاثر است و مواضع اعتدالی ما هم مستند به این کتاب بزرگ و مهم شیعی است لذا حتما باید ترجمه ویژه‌ای برای کافی نوشته می‌شد.
وی افزود: قبل از ترجمه دارالحدیث، بخش‌هایی از آن ترجمه شده بود ولی در تراز این کتاب نبود و لازم بود کار جمعی خوبی انجام شود.
مرادی بیان کرد: کتاب کافی فنی و جامع است لذا بخشی از آن برای عموم مردم مفید نیست، ولی چون مطالعات دینی در کشورهای مختلف و حتی کافرپیشه به سرعت در حال انجام است و فراورده‌های خود را عمومی‌سازی می‌کنند اگر ما ترجمه‌های قابل اعتماد و خوب در اختیار آنها بگذاریم مطالعات آنان هم دقیق‌تر خواهد شد.
استاد دانشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه اساساً یکی از ماموریت‌های مهم دارالحدیث همین کار است، تصریح کرد: در جهان امروز به این نوع ترجمه‌ها نیاز داریم؛ ما در دهه‌های اخیر تفاسیر زیادی نوشته‌ایم ولی آیا می‌توان آن را به عنوان تفسیر امامی به جهان ارائه دهیم؟ قطعا خیر یعنی در عرصه تفسیر هم باید کارهای ترجمه‌ای فاخری به دنیا عرضه شود.
استاد دانشگاه قرآن و حدیث گفت: شاید برای برخی مطرح شود که در کافی احادیثی آمده است که اصلا قابل هضم نیست آیا نشر این نوع روایات شایسته است؟ به نظر بنده کافی منبع اصلی شیعه است لذا مرحوم کلینی همه این روایات را ذکر کرده است تا در آینده مورد تحقیق محققان قرار بگیرد، ولی ترجمه این روایات برای عموم درست نیست و باید این نوع روایات را در اختیار متخصصان قرار دهیم.
پژوهشگر کتاب کافی با بیان اینکه ترجمه مؤسسه دارالحدیث از کافی امتیازاتی به مراتب بیشتر از ترجمه‌های قبل دارد، گفت: این ترجمه چندین مرتبه کنترل شد ضمن اینکه از چندین مترجم زبردست استفاده کردیم و چندین نفر آن را نظارت کردند.
انتهای پیام
نظر شما